Seminarium naukowe  „Bezpieczeństwo w praktyce”

W ubiegłą niedzielę, 10 grudnia 2023 r., odbyło się seminarium naukowe „Bezpieczeństwo w praktyce” zorganizowane przez Wydział Administracji i Nauk Społecznych. Podczas dwóch zaplanowanych w ramach spotkania wykładów zaproszeni goście, pan dr Marcin Gołaszewski oraz pan Maciej Rokus, wprowadzili studentów w zagadnienia związane z detekcją kłamstwa, zaginięciami oraz wykorzystaniem nowoczesnych technologii w działaniach poszukiwawczych.

Pierwszy wykład, Aktualne kierunki badań nad detekcją kłamstwa – poligraf i inne narzędzia, poprowadził pan dr Marcin Gołaszewski, Prezes Polskiego Towarzystwa Badań Poligraficznych, biegły z zakresu badań poligraficznych przy Sądzie Okręgowym w Warszawie, członek American Polygraph Association (APA Full Member, z certyfikatem zaawansowanego przeszkolenia). Dr Gołaszewski posiada bogate doświadczenie zawodowe w instytucjach państwowych, jest doktorem nauk społecznych w dyscyplinie nauki prawne.

Pan Marcin Gołaszewski ma na swoim koncie wiele spraw kryminalnych, w których badanie poligraficzne było decydującym elementem przeświadczającym o winie sprawcy, bądź pierwszym, który wskazywał na konkretną osobę, miejsce i narzędzie zbrodni. Przeprowadzone przez niego badania pozwoliły również pozytywnie zakończyć kilka spraw z tzw. „Archiwum X” (zespołu do spraw niewykrytych zabójstw) na terenie całego kraju. 

Podczas wykładu prelegent przekazał studentom informacje na temat użyteczności badań poligraficznych w ściganiu sprawców zabójstw jak również omówił aktualne kierunki badań nad detekcją kłamstwa. Zebrani na sali studenci poznali różne techniki stosowane w rozpoznaniu kłamstwa, a w zasadzie, jak to tłumaczył biegły, konkretne reakcje organizmu na przekazywane bodźce. I tak w detekcji kłamstwa kluczowe znaczenie ma m.in. wilgotność skóry, tętno i ciśnienie krwi, mimika twarzy czy postawa ciała osoby poddawanej analizie. Dopiero porównanie wyników wszystkich zbadanych reakcji prowadzi do uzyskania rzetelnego wyniku.

Zagadnienia poruszone przez prowadzącego bardzo zaciekawiły studentów. Dodatkową zaletą spotkania było badanie z wykorzystaniem poligrafu, któremu zgodził się poddać jeden ze studentów. Dzięki temu obecni na sali słuchacze zostali zapoznani z działaniem urządzenia – mieli niecodzienną szansę zaobserwować, jak w kolejnych fazach badania zachowuje się widoczny na ekranie wykres.  Po zakończeniu badania jego wyniki zostały przeanalizowane wraz ze studentami.

Drugi wykład poprowadził pan Maciej Rokus – pełnomocnik wojewody warmińsko-mazurskiego ds. bezpieczeństwa, szef Grupy Specjalnej Płetwonurków RP, biegły sądowy przy Sądzie Okręgowym w Katowicach, biegły z zakresu bezpieczeństwa jednostek pływających, kierownik prac podwodnych.

Zakresem specjalności drugiego gościa seminarium jest bezpieczeństwo w ruchu na torze wodnym (utonięcia, wypadki jednostek pływających, wypadki podczas uprawiania sportów wodnych), prowadzenie badań w wodzie (poszukiwania z wykorzystaniem hydroakustycznych środków pomiarowych i nurków), prowadzenie poszukiwań ludzi lub zwłok na obszarach wodnych i terenach trudno dostępnych. Pan Maciej jest biegłym z zakresu przeprowadzenia eksperymentów procesowych mających na celu ustalenie przyczyny utonięcia. 

Pan Maciej Rokus wraz z członkami Specjalnej Grupy Płetwonurków RP specjalizuje się w przeszukiwaniu zbiorników wodnych, niejednokrotnie pomagając organom ścigania w odnalezieniu w toni wody ciała osoby zaginionej lub będącej podmiotem działalności przestępczej, jak również przedmiotów pochodzących z przestępstwa lub służących do jego popełnienia.

Prelegent przekazał studentom informacje na dwa tematy: „Granice ludzkich możliwości, wykorzystanie nowoczesnych technologii oraz rola biegłego w działaniach poszukiwawczych GSP RP” oraz „Retrospekcja, predykcja i podświadomość w aspekcie analizy zaginięć”. Treści przedstawione przez pana Macieja Rokusa obejmowały przyczyny, przebieg oraz wynik zaginięć osób, w tym poszukiwania osób zaginionych w zbiornikach wodnych. Według biegłego każdy przypadek zaginięcia jest inny. U podstaw zaginięć leżą też różne przyczyny takie jak na przykład samobójstwo, wypadek, zabójstwo.

Podczas wykładu słuchacze dowiedzieli się, że 90% osób popełnia samobójstwo w odległości 1 km od miejsca zamieszkania, natomiast pozostałe osoby szukają właściwego miejsca do odebrania sobie życia. Niejednokrotnie, nie chcąc być odnalezione, znajdują trudnodostępne lokalizacje. Inne osoby giną będąc pod działaniem środków psychoaktywnych. Z racji swojego stanu nie potrafią właściwie ocenić zagrożenia (np. poruszając się po terenach bagiennych, zamarzniętych zbiornikach wodnych itp.) i wpadają w pułapkę umierając.

Cieszymy się, że gośćmi seminarium były tak ciekawe i wybitne osobistości. Dzięki zorganizowanemu spotkaniu nasi studenci mieli szansę poznać interesujące ich zagadnienia wprost od praktyków. Ta cenna wiedza z pewnością przyczyni się do lepszego zrozumienia poruszonych tematów.